बीड, २७ एप्रिल २०२५: मराठा समाजाला ओबीसी प्रवर्गात समाविष्ट करण्याच्या हालचालींना गती मिळाल्याने ग्रामपंचायत निवडणुकीत एक नवीन चित्र निर्माण झाले आहे. जिल्ह्यात सुमारे दीड लाख कुणबी प्रमाणपत्रे वितरीत करण्यात आली असून, यामुळे सन २०२५-२०३० या कालावधीत होणाऱ्या ग्रामपंचायत निवडणुकांमध्ये मोठी रंगत येण्याची शक्यता व्यक्त होत आहे. दि. २५ मार्च २०२५ रोजी बीड जिल्ह्यातील १०३४ ग्रामपंचायतींसाठी सरपंच पदाच्या आरक्षण सोडती पार पडल्या, ज्यामध्ये २७९ जागा ओबीसींसाठी आरक्षित झाल्या आहेत. या २७९ जागांवर कुणबी प्रमाणपत्र धारक मराठा उमेदवारांना सरपंचपदासाठी निवडणूक लढवण्याची आणि विजय मिळवण्याची संधी निर्माण झाली आहे.
जिल्हा प्रशासनाने कुणबी नोंदीनुसार सुमारे तीन लाख दस्तऐवजींची तपासणी केली, ज्यामध्ये २५,००० कुणबी नोंदी आढळून आल्या. यानंतर प्रशासनाने दीड लाखांहून अधिक कुणबी प्रमाणपत्रे वितरीत केली आहेत. हे प्रमाणपत्र मराठा समाजाला ओबीसी प्रवर्गातील सवलती आणि लाभ मिळवून देण्यासाठी महत्त्वाचे ठरत आहे. विशेष म्हणजे, या प्रमाणपत्रामुळे ओबीसींसह खुल्या प्रवर्गातील जागांवरही निवडणूक लढविता येणार असल्याने निवडणुकीत स्पर्धा वाढण्याची शक्यता आहे. यामुळे पुढील पाच वर्षांत ग्रामीण भागातील राजकारणात नवीन वळण येण्याची चर्चा सुरू झाली आहे.
जिल्ह्यातील इतर नऊ तालुक्यांच्या तुलनेत बीड आणि गेवराई या तालुक्यांत कुणबी नोंदींची संख्या सर्वाधिक आहे. यामुळे या भागात कुणबी प्रमाणपत्रांचे वितरणही मोठ्या प्रमाणावर झाले आहे. ओबीसींसाठी आरक्षित झालेल्या २७९ जागांवर या प्रमाणपत्र धारक मराठा उमेदवारांना निवडणूक लढवण्याचा मार्ग मोकळा झाला आहे. यामुळे स्थानिक पातळीवर मराठा समाजाला राजकीय नेतृत्व मिळण्याची नवी दिशा समोर आली आहे.
ग्रामपंचायत निवडणुकांमध्ये ओबीसी प्रवर्गातील २७९ जागा महत्त्वाच्या ठरणार आहेत. या जागांवर कुणबी प्रमाणपत्र धारक मराठा उमेदवारांचा सहभाग वाढल्यास स्थानिक राजकारणात नवीन चित्र निर्माण होईल, असा अंदाज व्यक्त होत आहे. तसेच, खुल्या प्रवर्गातील जागांवरही या उमेदवारांना संधी मिळणार असल्याने निवडणुकीत मतदारांमध्ये उत्सुकता वाढली आहे. प्रशासनाने दिलेल्या माहितीनुसार, हे प्रमाणपत्र मराठा समाजाला सामाजिक आणि आर्थिक सवलतींसह राजकीय सत्तेत सहभागी करून घेण्यासाठी महत्त्वाचे ठरणार आहे.
या नवीन विकासामुळे ग्रामीण भागातील राजकीय समीकरणे बदलण्याची शक्यता आहे. मराठा समाजाला ओबीसी प्रवर्गात समाविष्ट करून दिलेल्या संधीचा फायदा उमेदवारांना निवडणुकीत होऊ शकतो. विशेषतः बीड आणि गेवराई या तालुक्यांत मराठा समाजाची ताकद वाढण्याची शक्यता आहे. स्थानिक नेत्यांनी यासाठी तयारी सुरू केली असून, येत्या निवडणुकीत या बदलांचा परिणाम दिसण्याची अपेक्षा आहे. या संदर्भात स्थानिक प्रशासनाने सर्व उमेदवारांना प्रमाणपत्रांचा वापर आणि निवडणूक प्रक्रियेबाबत मार्गदर्शन करण्याचे नियोजन केले आहे.
या बदलांमुळे ग्रामपंचायत निवडणुकीत मराठा समाजाला नवीन ओळख आणि नेतृत्वाची संधी मिळणार असून, पुढील काही महिन्यांत याचा परिणाम स्पष्ट होईल, असे राजकीय निरीक्षकांचे मत आहे
Satyashodhak, obc, dr Babasaheb Ambedkar, Bahujan, Mandal commission